…Londen? Nou in ieder geval minstens één keer queuen, in de rij staan.
En wij stonden hier in de rij voor de Churchill War Rooms, een museum ingericht onder Whitehall. Het zijn de originele vertrekken waar Churchill en zijn staf de oorlog leidde. In allerijl ingericht en net op tijd klaar voordat de “Blitzkrieg” op 7 september 1940 begon. In een betrekkelijk kleine ruimte werkten, leefden, aten en sliepen diverse generaals, stafhoofden, secretaresses en Churchill en zijn vrouw zelf. Alles natuurgetrouw gereconstrueerd en levensecht. Voor ons is het bijna niet te bevatten dat mensen daar weken achtereen leefden zonder daglicht te zien, zonder te weten hoe het in de stad zelf toeging. Ik heb er wel vaak over gelezen, maar het met eigen ogen zien was fascinerend. In de kamers overal verklarende borden. Je kunt verhalen beluisteren van de mensen die er toen bij waren. Je ziet de kaarten waar de vorderingen van de troepen werden bijgehouden, inclusief de bak met gekleurde pinnetjes. Mij overviel een gevoel van claustrofobie bij de gedachte dat in één kamer zoveel mensen bij elkaar werkten. Om nog maar te zwijgen van de bedompte lucht die er gehangen moet hebben, het gebrek aan daglicht. Een stuk geschiedenis en nog niet eens zo heel lang geleden.