Boek

Clare Hunter: Levensdraden

Toen ik op de tentoonstelling van Dior in Den Haag dit boek Levensdraden van Clare Hunter in een vitrine zag liggen, reserveerde ik het meteen bij de bieb.

Geen boek om steken en patronen uit te halen, maar een gedegen studie over de rol en de invloed van borduurwerk in de geschiedenis. Met een duidelijk accent op de historie van Groot Brittannië.

Borduurwerk dient niet alleen om stoffen te verfraaien, maar mensen -voornamelijk vrouwen- hebben er gebruik van gemaakt om hun stem te laten horen en hun kijk op de geschiedenis te tonen.

Van het Tapijt van Bayeux tot in deze tijd hebben mensen hun verhalen en levens zichtbaar gemaakt door te borduren. Soms heel fijntjes, met gebruik van exclusieve stoffen en zijden draden. Anderen gebruikten ruwe jute en katoen of wol om hun verhaal te vertellen. Prinsessen, boerenvrouwen, gevangenen, allemaal uitten ze hun emoties met naald en draad.

Het is geen boek om in één adem uit te lezen. Daarvoor komen te veel dingen aan bod. Maar ik zocht ook veel werk op internet op, omdat het zien van het werk in kwestie zo veel verduidelijkt.

Clare Hunter schrijft prettig en heeft een grondige kennis. Dus een aanrader voor wie geïnteresseerd is in geschiedenis en handwerken.

Boek

Janet Skeslien Charles: De Franse boekenbrigade

Het boek “De Franse boekenbrigade” van Janet Skeslien Charles beschrijft een deel van onze geschiedenis, die niet al te veel aandacht heeft gekregen.

In de eerste wereldoorlog waren er een aantal Amerikaanse vrouwen die zich het lot van de Franse bevolking aantrokken en hulp gingen bieden. Ondanks bezwaren van hun familie.

Ze betrokken ze een kasteel in Blérancourt, van waaruit de hulp werd geboden. Hun organisatie, die CARD werd genoemd, kreeg te weinig aandacht. De vrouwen gingen gekleed in lichtblauwe uniformen, die duidelijk maakten dat ze vredelievend waren.

Het boek berust op werkelijkheid, al vond ik het soms iets te veel fantASIE. Ik miste duidelijkheid over hoe en waar ze hulpgoederen konden kopen. Er moeten heel veel problemen geweest zijn, maar die kwamen niet zo uit de verf.

Al met al toch een boek dat het waard is om te lezen, alleen al omdat ik vind dat de geschiedenis meer recht mag/moet doen aan het vele werk dat door vrouwen, onder barre omstandigheden, werd verricht. En ook nu zetten vrouwen zich in voor hulpbehoevenden en ook zij verdienen onze aandacht.

Portretten

Vorige week gingen Leo en ik naar het Fotomuseum in Rotterdam. Daar is altijd wel iets te bekijken, maar dit keer gingen we speciaal voor de tentoonstelling “Je moest eens weten”.

Fotografe Cigdem Yuksel maakte prachtige portretten van Turkse vrouwen die in de jaren 60 en 70 naar Nederland kwamen. Naast de portretten waren foto’s uit hun familiealbum te zien en vertelde elke geportretteerde iets over haar ervaringen. Soms was dat een film, meestal een opgetekend verhaal.

Ze kwamen uit alle delen van Turkije, ze spraken de taal niet, misten hun familie, het dorp of de stad waar ze woonden. Ze werkten hard, als fabrieksarbeidster, schoonmaakster en voedden hun kinderen op. Maar altijd maakten ze er het beste van. Een prachtige tentoonstelling, met ontroerende verhalen van sterke vrouwen.

Daarom

Bron: Google foto’s

Ik weet niet of er iemand van wakker ligt, maar waarom zitten de leuningen van wenteltrappen in middeleeuwse kastelen en kerken altijd aan de rechterkant?

Die gebouwen moesten vrij van vijandige elementen blijven. Dus als een ridder al binnen was gekomen, moest hij ook nog eens de wenteltrap naar boven nemen. Met een lang zwaard in zijn rechterhand, dat hem dan danig in de weg zat. En ook naar beneden is een zwaard dan een hinderlijk iets. voor een beetje ruimte moest je in de buitenbocht gaan staan en kom je in het blikveld van de tegenstander.

Zou het echt waar zijn? Ik weet het niet, maar ik haalde deze informatie van onze scheurkalender. Voor gidsen natuurlijk altijd leuk om te vertellen. Een onnuttig weetje, maar wel grappig.

Dakconstructie

Ja, en dan ga ik nog weer een keer terug naar Zutphen. Want ik heb nog niet alles laten zien van wat me daar opviel.

Na het bezoek aan het stadhuis konden we ook een blik werpen in de raadszaal. Die ligt tegenover het stadhuis en dateert van van (geloof ik) 1448. Het was oorspronkelijk een vleeshal, want vlees mocht niet in de openlucht verkocht worden. Ja, toen al wist men van reinheid en gezondheid.

Maar na verloop van tijd veranderde de bestemming van deze zaal. In de 20e eeuw had men -in de wijsheid van toen- “verbeteringen” aangebracht, onder andere in de vorm van een recht en duidelijk kunststoffen systeemplafond….! Gelukkig is dat er inmiddels uitgesloopt en kwam dit fraaie spantenwerk aan het licht.

Wie goed kijkt, ziet dat zo’n dak eigenlijk een omgekeerd scheepsmodel is. Niet verwonderlijk, want de bouwers maakten ook schepen.

We waren blij dat we dit ook nog konden bekijken. Zo iets moois, zonder computers of digitale tekeningen maken, dat is vakwerk. En dat moet bewaard blijven, vind ik.

Walburgiskerk

Natuurlijk konden we bij ons gidswandeling door Zutphen niet voorbij gaan aan de Walburgiskerk.

Die herbergt twee zeldzame bezienswaardigheden. In een zaal, afgesloten door een stevige rode houten deur, bevindt zich de Librije. Een echte bibliotheek met zeer oude en kwetsbare boeken.

De bibliotheek stamt uit 1564 en was destijds al een openbare bibliotheek. Maar er verdwenen te vaak boeken, dus legde men ze aan de ketting. In Europa is nog maar één vergelijkbare kettingbibliotheek te vinden, in Italië.

Men kan de librije wel bezoeken. Op aanvraag en met maar een beperkt aantal mensen. Misschien zetten we dat voor een volgend keer op het programma.

De andere bijzonderheid in de kerk was de enorme kaarsenkroonluchter. De luchter werd gemaakt rond 1395 en is één van de zes Jeruzalemluchters die in Europa te vinden zijn.

Op de luchter staan Jezus, Maria en de twaalf apostelen uitgebeeld, een eenhoorn, maar ook taferelen over de jacht, een minnend paar. Maar nog veel meer details waarover zoveel over te vertellen is. Want in de Middeleeuwen had niet iedereen de beschikking over boeken en werd informatie overgedragen via dit soort voorwerpen.

Op de foto komt de luchter niet zo fraai tot zijn recht en het ontbrak ons ook aan tijd om hem goed te bekijken. Een reden te meer om nog maar eens terug naar Zutphen te gaan.

Gelukkig maar….

Dit gebouw staat op het Oude Bornhof in Zutphen. Het scheelde maar een haar of het was jaren geleden afgebroken. Dan stond het hier nu vol met auto’s, want was het een parkeerterrein geworden.

Het huis dateert van ca. 1300, al lijkt het een stuk moderner. Hier woonde in die tijd Kanunnik Oude Borro, die zijn huis beschikbaar stelde voor arme oudjes.

In de loop van de eeuwen kwamen meer huizen bij en werd er veel verbouwd, maar de sfeer is er nog steeds heel rustig. Er wonen nu geen ouderen meer in de huizen, die inmiddels zijn aangepast aan onze moderne woonwensen. Het zijn, als ik het goed gehoord heb, appartementen voor 1 of 2 persoons huishoudens.

Maar enkele decennia geleden waren er dus plannen om alles plat te gooien en er een parkeerterrein van te maken. Met een krappe meerderheid van slechts twee stemmen werd dat plan verworpen.

Gelukkig maar. Zoiets moois vernietigen zou eeuwig zonde zijn.

Kriebel

Bron: Facebook / Historic Photographs

Er zijn van die dingen, die het leven zeer onaangenaam kunnen maken. Niks ernstigs of bijzonders, maar uitermate vervelend. Zoals een kriebel aan je neus.

In het dagelijks leven geen probleem. Je wrijft even en dan is het voorbij. Maar hoe doe je dat dan als je een grote helm op hebt, zoals astronauten. Die zitten helemaal in hun ruimtepak, dus krabbelen is geen optie. Die helm zet je ook niet zomaar af….!

Maar voor (bijna) elk probleem is wel oplossing te vinden. Je moet er natuurlijk wel opkomen. Deze foto uit 1972 laat zien wat er op bedacht is.

Aan de binnenzijde van de helm werd op een strategische plek een stukje ruw klittenband (Velcron) geplakt. En daar kon de astronaut bij een kriebel zijn neus aan krabbelen. Simpel, maar toch heel ingenieus bedacht.

Hoe het verder moet, als hij ook nog gaat niesen…? Dat vertelt het verhaal niet!

Boek

Tineke Hendriks: Waar kleur is, is leven

Na het lezen van I love you Rietveld was ik nieuwsgierig hoe het leven van Bep Rietveld, de oudste dochter, was verlopen. Haar plek in een toch bijzonder gezin, haar relatie met haar vader, hoe was dat? Ik las het boek “Waar kleur is, is leven” van Tineke Hendriks.

Bep moet een leven vol frustraties geleefd hebben. De relatie met haar vader was stroef. Ze bewonderde hem, begreep zijn passie voor de kunst, maar verafschuwde zijn verhouding met mevrouw Schröder en hoe hij omging met haar moeder. Die leed duidelijk onder de situatie, maar deed er niets aan.

Bep kon goed leren en tekende graag. Op de Middelbare school werd het tekenen veel belangrijker en verwaarloosde ze haar school. Uiteindelijk mocht ze lessen nemen bij Charley Toorop. Maar ook daar vond ze niet de aandacht die ze zo node miste.

Ze vlucht in een huwelijk, krijgt een kind en scheidde. Omdat ze haar plek niet kon vinden, vluchtte ze opnieuw, nu naar Indië, waar ze opnieuw trouwde. Ook dat bracht haar geen geluk.

Ze werd met haar kinderen geïnterneerd in een Jappenkamp en moest honger en ontberingen doorstaan. Maar ze bleef tekenen, al was het maar omdat de tekeningen troost voor anderen en eten voor haarzelf betekenden.

Later, weer in Nederland, inmiddels opnieuw gescheiden, trouwt ze voor de derde keer. Dan komt haar talent pas tot volle bloei.

Ik was zeer benieuwd naar wat Bep Rietveld aan werk heeft achtergelaten en gelukkig hebben haar kinderen een mooie website met zoveel mogelijk achterhaald werk gemaakt. Ik vond het zeer indrukwekkend.

Hofje

Vorige week in Zutphen liep ik samen met nog wat anderen mee met een stadsgids. Hij wist ons veel te vertellen over het stadje en zijn geschiedenis. Het is altijd leuk om wat meer van zo’n plaats te zien en te weten.

In het straatje voor dit hofje maakte ik een foto van het doorkijkje. Maar binnen bleek ook nog veel te zien te zijn.

En wat onmiddellijk opviel, waren de prachtige hortensia’s in het middenperk. De gids vertelde dat er vroeger 16 huisjes stonden, behorend bij de Lutherse kerk. Er woonden meerdere mensen samen in zo’n huisje en dat was echt piepklein.

De bewoners zetten destijds geen bloemen in het perk, maar teelden er hun eigen aardappelen en groenten.

Er was welgeteld één secreet (WC) voor alle bewoners. En geen spoeling. Je ging gewoon op een tonnetje. Dat werd met regelmaat uitgegooid over… ja over dat middenperk. Mest genoeg dus. Vandaar die mooie hortensia’s….?

Nu zijn meerdere huisjes samengetrokken tot één woning. Nog steeds niet erg groot, maar gelukkig wel voorzien van moderne sanitaire voorzieningen.