Al een paar keer keken wij naar het programma van Frans Bauer over laaggeletterdheid. En ook naar het programma met Loes Luca over mensen die moeite hebben met lezen.
Hoe lastig moet het zijn om niet te kunnen lezen in een wereld zoals nu. Mensen denken dat je dom bent, maar dat hoeft helemaal niet het geval te zijn. Soms kwam het er niet van om het lezen goed onder de knie te krijgen. Soms werd het van huis uit niet zo belangrijk gevonden.
Ik kan me zo’n situatie moeilijk voorstellen. Thuis werd lezen juist erg belangrijk gevonden en ik heb altijd mogen lezen wat ik wilde. En als echte huismus vond ik lezen maar wat heerlijk. Boeken, tijdschriften, de krant, het maakte me niet zo veel uit. Ik was ook een trouwe klant van de bibliotheek. Nog steeds trouwens.
Toen onze kinderen geboren waren, ben ik al na een paar weken begonnen met voorlezen. A is een Aapje, Jip en Janneke, elke avond, vaste prik. En gelukkig waren onze kinderen ook enthousiaste lezers.
Maar hoe zal het in de toekomst zijn, nu het leesonderwijs zo belabberd is. En ook de taalvaardigheid zo veel te wensen over laat. Ik schrik soms werkelijk van de vele taalblunders die ik zo nu en dan tegenkom.
Ik denk dat dit probleem al in de luier begint. Ik praatte en zong liedjes voor mijn babys. Op de fiets zat ik liedjes te zingen, in de auto. En nu, moeders lopen achter de kinderwagen of met een kind naast zich met een smartphone, ze praten niet meer met hun kinderen, die telefoon is belangrijker. Dus kinderen pakken veel te weinig taalklanken op. Daar begint het al en ik zie dat nooit meer veranderen.
Mijn moeder hield van lezen, mijn vader niet. Zelf lees ik alleen de krant en naslagwerken. Mijn broers lezen nog minder, 1 daarvan is dyslectisch. Lezen is voor mij het tegenovergestelde van ontspannen. De gemene deler is dat we tot de zogenaamde praktisch opgeleiden behoren, dat zit in de familie. Die hebben weinig met lezen en meer met techniek. Dus niet handleidingen lezen, maar eerst kijken of je zelf iets kan herstellen. Zelf kom ik wekelijks in de bieb, maar dan om een setje regiokranten te lezen. Er is een onderzoekje geweest waaruit blijkt dat mannen minder romans lezen dan vrouwen, maar dat mannen dan weer iets meer de krant lezen. (Zie link onder m’n naam.)
In Rotterdam is 1 op de 5 volwassenen laaggeletterd. Dat is nogal wat en wordt alleen maar meer, als ik het zo eens lees
Vroeger had je niet veel anders, televisie hadden we niet, computers en smartphones moesten nog worden uitgevonden, de mooiste afleiding was dus lezen.
Door werk op locaties geweest waar mensen lessen volgde, vaak gesprekken gevoerd met de Nederlanders onder hen en meer dan de helft vertelde dat ouders ook niet met lezen bezig waren. Het ergste vind ik dat het nu weer gebeurd, de eerste telefoongeneraties hebben kinderen en geven het slechte voorbeeld. Ook dat achterlijke ontleden en op de middelbare de leeslijst waar in mijn tijd het Achterhuis niet op stond. Lezen zou als iets leuks in de markt gezet moeten worden.
Erg is het. De verantwoordelijken zijn bezig met het zoeken naar oplossingen (nu al…. 🙁 ).
Frans Bauer pakt het goed en geduldig op, de ervaring met zijn laaggeletterde ouders heeft hem veel geleerd.
Het is inderdaad een zorgelijke ontwikkeling, dat gebrek aan leesvaardigheid. En het is onvoorstelbaar en ergerlijk wat ik vaak tegenkom aan spellingsfouten, vooral vervoegen is voor velen moeilijk.
Ik las van de week een fraai stuk van Jacques Vriens over wat scholen zouden kunnen en moeten doen. Zonder giga kosten. Maar ja. Toen ik een paar jaar geleden vrijwilligde op mijn eigen school moest ik soms ook lezen met kinderen. Begrijpend lezen. Ik snapte er aanvankelijk niks van. Gedoe met signaalwoorden en nog meer van dat soort onzin. En die kinderen snapten het ook niet.
Ik heb het programma ook een paar keer gezien! Wat een impact heeft zoiets op je leven…
En eigenlijk kan iedereen technisch leren lezen, als je maar voldoende hulp krijgt. Zo jammer dat dit vaak niet gebeurt. Leeskilometers maken blijft belangrijk en daar mankeert het bij de jeugd vaak aan… Want ja, dat mobieltje hè…